چگونه بفهمیم گوسفند باردار است؟
پرورش گوسفند با هدف رشد تعداد اعضا گله و تولید محصولات دامی انجام می‌شود. به دلیلی اهمیت بسیار زیاد طول دوره آبستنی، دامداران باید خیلی زود قادر به تشخیص آبستنی گوسفند یا میش‌های خود باشند. اگر در دوره آبستنی گوسفند به خوبی به این حیوانات رسیدگی شود، علاوه بر افزایش سودآوری گله شما، دیگر با مشکلات خسارت باری مثل سقط جنین رو به رو نخواهید شد.
در این بخش از سایت دام سبز چند راه آسان برای تعیین باردار بودن یا نبودن گوسفندان به شما عزیزان معرفی خواهیم کرد. با ما در ادامه همراه باشید.
برای سفارش گوسفند زنده در شهر تهران با ما در تماس باشید.
روش تشخیص آبستنی میش ها
دوره آبستنی گوسفندان به طور متوسط 147 روز طول می‌کشد. پیش از واضح شدن بارداری میش ها، نشانه‌های متعددی وجود دارد که با استفاده از آنها قادر به تعیین باردار بودن یا نبودن این حیوانات خواهید بود.
به راحتی با در نظر گرفتن چرخه فحلی میش، سونوگرافی، آزمایش و لمس این موضوع قابل بررسی است. اگر درباره این شیوه‌های اطلاعات چندانی نمی‌دانید حتما از دامپزشکان درخواست کمک کنید.
با اینکه در گله‌های بزرگ و صنعتی تمامی مراحل رشد و باروری گوسفندان باید تحت نظر دامپزشکان باشد اما به دلیل اینکه برای دامداری های کوچک و سنتی همیشه امکان حضور دامپزشک وجود ندارد، بهتره خود پرورش دهندگان با مطالعه و افزایش آگاهی و مهارت خود کارهایی مثل تشخیص آبستنی گوسفندان در همان مراحل باروری را بیاموزند.
البته در ادامه این مطلب نکات مفیدی را با شما به اشتراک خواهیم گذاشت که تا حدود قابل توجهی می‌تواند این مشکل را برطرف کند.
استفاده از تقویم برای بررسی طول دوره های آبستنی گوسفندان
به عنوان یک دامدار که به فکر رشد کسب و کار خود است باید تمامی مراحل پرورش دام را ثبت کنید و طبق یک برنامه زمان بندی مشخیص عمل نمایید. اگر دوران جفت گیری و چرخه فحلی میش‌های خود را ترسیم می‌کنید، می‌توانید از روی تقویم آبستنی این حیوانات را بررسی نمایید. از آنجایی که چرخه فحلی در گوسفندان 17 روز معمولا طول می‌کشد، شما مجبور نخواهید بود خیلی منتظر بمانید.
شرط اساسی برای سنجش آبستن بودن میش ها، این است که در مرحله اول چرخه فحلی را به خوبی بشناسید. اکثر نژادهای گوسفند در طول سال قابلیت باروری را دارند و متوسط چرخه فحلی این حیوانات همانطور که اشاره کردیم، 17 روز است. در طی این مدت، میش ها تقریباً 24 تا 36 ساعت در اوج باروری قرار دارند. البته لازم است بدانید که این حیوانات در اکثر مواقع با کوتاه شدن روزها و کاهش نور در طول روز تمایل بیشتری به تولید مثل پیدا می‌کنند.
در چنین حالتی میش ها آماده پذیرش قوچ ها هستند و حتی وقتی قوچ در اطراف این حیوانات حضور پیدا می‌کند، دم خود را به جلو و عقب حرکت می‌‌دهند. قوچ‌ها می‌توانند فرمون‌هایی که از میش ها تولید می‌شود را استشمام کنند و منشا آن را به خوبی بیابند. همچنین ممکن است در زمان فحلیت بیشتر از حد معمول نفخ کنند یا ادار کنند و ممکن است در ناحیه تولید مثل این حیوانات ورم ایجاد شود.
اگر میش شما جفت گیری کرده بود اما آبستن نشد، 17 روز دیگر دوباره فحل می‌شود. از آنجایی که اکنون با علائم فحلی آشنا شده‌اید، می‌توانید تشخیص دهید که در دوره 17 روز بعدی آیا میش این علائم را دارد یا خیر.
اگر علائم وجود نداشت احتمال آبستنی هست. این یکی از ابتدایی ترین روش های تشخیص بارداری میش ها می‌باشد.
در سایت ما بخوانید: اصول تغذیه گوسفند چگونه باید باشد؟
روش دیگر قرار دادن یک قوچ در کنار میش است:
اگر از نتایج روش اول مطمئن نیستید، یکی دیگر از ساده ترین روش ها این است که یک قوچ را در کنار میش خود قرار دهید. اگر میش و قوچ همدیگر را نادیده گرفتند احتمال بارداری وجود دارد.
لمس شکم گوسفندان برای بررسی بارداری
شما می‌توانید با استفاده از همین روش، آبستنی را به خوبی تشخیص دهید. البته اگر قصد استفاده از این شیوه را دارید، باید تمام تلاش خود را به کار بگیرید که تا میش ها تا 12 ساعت غذا نخورند.
برای انجام آن باید پشت میش بایستید و دستان خود را در دو طرف شکم این حیوان قرار دهید. در صورت آبستن بودن یک طرف شکم میش (معمولاً سمت راست) احتمالا بزرگتر از طرف دیگر خواهد بود. برای اطمینان بیشتر در همین حالت به آرامی دستان خود را به شکم میش فشار دهید، در صورت بارداری، شکم به جای نرم بودن و حس یکسان در تمامی قسمت ها، سفت و ناصاف خواهد بود. شاید اجرای این روش در ابتدا کمی گیج کننده به نظر برسد اما با تمرین پس از گذشت مدتی بهتر می‌توانید گوسفندان ماده آبستن را با میش هایی که باردار نیستند از هم تفکیک کنید.
کمک گرفتن از دامپزشکان برای بررسی آبستنی میش:
اگر خودتان با وجود اجرای نکات فوق هنوز مطمئن نشدید، باید به سراغ دامپزشک برای تعیین بارداری گوسفند بروید. این افراد متخصص خیلی دقیق با استفاده از آزمایش خون، آزمایش ادرار و سونوگرافی قادر به تایید یا عدم تایید آبستنی گوسفندان هستند.
سونوگرافی نه تنها آبستنی را مشخص می‌کند، بلکه می‌توان به کمک آن زایمان زایش و تعداد جنین را هم تشخیص داد. اگر شما بدانید که میش های شما چند قلو آبستن هستند، خیلی بهتر می‌توانید از آنها مراقبت کنید و در زایش در صورت سخت زایی به این حیوانات کمک کنید.
سونوگرافی داخلی
به غیر از انجام آزمایشات و انجام سونوگرافی خارجی، دامپزشک ممکن است از روش سونوگرافی داخلی برای تشخیص بهتر استفاده کند. تایید بارداری با روش پروبینگ تنها پس از 75 روز قابل تایید است. برای انجام این روش دامپزشک میش را بررسی کرده و عروق رحمی این حیوان را حس می‌کند. اگر میش آبستن باشد، لرزش محسوسی در شریان رحمی گوسفند ایجاد می‌شود. فقط یک دامپزشک آموزش دیده می‌تواند این ارتعاش را احساس کند.
سونوگرافی میش ها با هدف تعیین بارداری این حیوانات حدود 75 تا 90 روز پس از جفت گیری توسط یک اپراتور ماهر و با تجربه و با استفاده از اسکنر اولتراسوند انجام می‌شود. از این دستگاه به غیر از اندازه گیری نرخ باروری گله می‌توان برای تشخیص چندقلوزایی این حیوانات نیز استفاده کرد.
سایر علائم آبستنی گوسفندان
ایجاد تغییرات فیزیکی در بدن گوسفند
از نظر بصری، احتمالاً می‌توانید متوجه این موضوع شوید که شکم میش باردارتان به شکلی کج درآمده است. همچنین ممکن است شواهدی از این موضوع را در حدود 3 ماهگی دوران بارداری مشاهده کنید. به جز این مورد می‌توانید متوجه تغییرات در ناحیه پستان میش هم شوید. پستان گوسفند باردار ظاهری متورم پیدا می‌کند و گردتر می‌شود.
بروز تغییرات رفتاری در میش
با توجه به تغییرات هورمونی به وجود آمده در دوران آبستنی، ممکن است شاهد ایجاد تغییرات در بدن میش های خود شوید. این حیوان ممکن است منزوی، پرخاشگر یا آرام شود. همچنین ممکن است سطح اشتهای آنها نیز دچار تغییرات شود.
شروع به تولید شیر کردن
یک گوسفند آبستن در حالی که برای بره خود آماده می شود شروع به تولید شیر می کند. پستان های این حیوان را بررسی کنید تا ببینید متورم شده اند یا با شیر پر شده اند. اگر این حالت اتفاق بیافتد حاکی از نزدیکی به زمان زایمان خواهد بود.
سوابق میش های گله خود را ثبت و نگهداری کنید
اگر در گله خود به دنبال رشد و سودآوری هستید باید تمامی سوابق گوسفندان را ثبت کنید. زمان جفت گیری، روند واکسیناسیون، نوع جیره مصرفی، سیکل فحلی، سقط جنین در دوره های قبل و مواردی از این قبیل به مشا جهت نگهداری بهتر گوسفندان کمک خواهند کرد.
پس از تایید آبستنی میش ها باید چه کرد؟
هنگامی که مشخص شد، میش شما باردار است، حال نوبت به اصلاح جیره غذایی و مراقبت های خاص برای آنها می‌رسد. باید در جیره در سطح مناسب تری از مکمل‌ها و غلات استفاده کنید و همچنین این حیوانات را از موقعیت‌‌های استرس زا دور نمایید.
برای کاهش استرس باید کارهایی مثل انگل زدایی، پشم چینی، کوتاه کردن سم را قبل دوره آبستنی انجام داد. اگر به هر دلیل این نیاز به انجام این قبیل کارها در دوران آبستنی شد با تا حد امکان آن را به طور صحیح توسط یک شخص بامهارت و با تجربه انجام دهید. در ضمن نباید میش های آبستن را در مسافت‌های طولانی جابجا کرد و بایستی از دو هفته قبل از تاریخ زایش میش را به باکس زایشگاه فرستاد. چون در روزهای پایانی خطر بیشتری سلامت میش ها را تهدید می‌کند.
درباره زایمان میش ها اینجا بیشتر بخوانید.
آیا علائم آبستنی در همه میش ها به یک صورت دیده می‌شود؟
در پاسخ باید بگوییم که ممکن است به دلیل خصوصیات ژنتیکی و نژادی بروز این علائم متفاوت باشد. حتی ممکن است تمامی علائم بارداری در گوسفندان ماده دیده شود یا ممکن است فقط یک یا دو مورد از علائم را مشاهده کنید. البته سن میش هم در این مورد اهمیت دارد. در میش ها مسن‌تر، علائم آبستنی بیشتر از میش‌های جوان قابل مشاهده می‌باشد. همچنین میش‌های پیرتر ممکن است دوره های بارداری طولانی‌تری نسبت به میش‌های جوان داشته باشند.
- درباره ضرورت مصرف آغوز برای بره ها بیشتر بدانید.
