مصرف آغوز برای بره های تازه به دنیا آمده از اهمیت بالایی برخوردار است. این ماده با ارزش غذایی بالا که از آن به عنوان طلای مایع هم می‌توان یاد کرد، برای سلامت و رشد بره‌ها بسیار مفید است.
همه پستانداران آغوز تولید می‌کنند. این اولین شیر غلیظ و مایل به رنگ زرد است که توسط میش پس از زایمان تولید می‌شود و سرشار از انرژی، پروتئین، ویتامین‌ها و مواد معدنی است.
جهت خرید گوسفند زنده با قیمتی باورنکردنی کلیک کنید.
چرا مصرف آغوز برای بره گوسفندان مهم است؟
مهمتر از تمامی این مواد مغذی، آغوز حاوی آنتی بادی‌های میش مادر است که به محافظت از نوزاد در برابر عوامل بیماری زا در اوایل زندگی کمک زیادی می‌کند. بازه‌ی زمانی تولید آغوز تنها حدود 24 ساعت پس از زایش بره‌ها ادامه خواهد داشت.
نوع آنتی بادی‌هایی که آغوز حاوی آن است به آنتی ژن‌هایی بستگی دارد که میش در معرض آنها قرار گرفته است. (منظور بیماری ها و واکسن‌هایی است که میش با آنها درگیری شده است).
میش های آبستنی باید قبل از بارداری و اواخر آبستنی برای بیماری‌های مثل پرخوری و کزار واکسینه شوند تا آنتی بادی‌های این بیماری ها را از طریق آغوز به فرزندان خود منتقل کنند.
معمولا میش‌های آبستن باید حداقل 14 روز قبل از زایش در محلی قرار بگیرند که قرار است بره یا بزغاله پس از به دنیا آمدن در آنجا برای مدت مشخصی نگهداری شوند.
در نظر گرفتن چنین فضای تعیین شده برای میش ها به جز کاهش سطح استرس برای این حیوانات و خطرات مربوط به سقط جنین، به آنها این اجازه را میدهد تا در یک محیط آرام فرایند زایش و تولید آغوز را طی کنند.
همه پستانداران تازه متولد شده به آغوز نیاز دارند. در حالی که ممکن است یک بره یا بزغاله جوان بدون آغوز در یک محیط نسبتاً عاری از هرگونه آلودگی و بیماری، زنده بماند، اما به هر صورت فراهم کردن چنین محیط برای جلوگیری از ابتلا بره ها به بیماری تقریباً غیر ممکن است و نیاز به مصرف آغوز برای مقاومت در برابر عوامل بیماری زا بسیار احساس می‌شود.
معمولاً بره ها، بزغاله ها و گوساله‌هایی که مادر خود در حین زایمان از دست می‌دهند بیشتر مستعد ابتلا به اسهال و ذات الریه هستند، زیرا این حیوانات آغوز با کیفیت دریافت نکرده اند.
بره ها و بزغاله‌های تازه متولد شده ذخایر انرژی محدودی دارند و برای حفظ دمای بدن و زنده ماندن شدیداً نیازمند دسترسی سریع به آغوز هستند. بره ها با ذخایر کم ویتامین A متولد می شوند. آغوز معمولاً سرشار از ویتامین A است و به ذخیره سازی این ویتامین مهم در بدن نوزاد کمک می کند.
آغوز همچنین اولین منبع دریافت ویتامین E برای بره یا بزغاله است. میزان آهن آغوز 10 تا 17 برابر بیشتر از شیر معمولی است که میش تولید می‌کند. آغوز همچنین خاصیت ملین دارد و برای دفع مدفوع در دستگاه گوارش نوزاد بسیار مفید است.
تحقیقات نشان داده که دام ها از نظر کمیت و کیفیت آغوزی که تولید می کنند بایکدیگر تفاوت‌هایی دارند. ماده های جوان تر نسبت به ماده های بالغ تمایل به تولید آغوز کمتری خواهند داشت. تغذیه ناکافی در اواخر بارداری می تواند کمیت و کیفیت آغوز را کاهش دهد.
در اکثر میش‌هایی که با خوراک نامناسب در اواخر آبستنی تغذیه شده‌اند، بره هایشان پس از تولد نیاز بیشتری به آغوز پیدا می‌کنند، نیازی که در اغلب مواقع حتی بیشتر از تولید آن توسط میش است. در مقابل ماده‌هایی که در همین زمان تغذیه بهتری داشته‌اند، معمولاً بیشتر از نیاز هم توانایی تولید آغوز را دارند.
برای اطلاع از میزان سود شغل پرورش گوسفند کلیک کنید.
چه زمانی باید آغوز به بره و بزغاله داده شود؟
فرایند خوراندن آغوز به این حیوانات باید در اسرع وقت پس از تولد در اختیار آنها قرار بگیرد. مواد مغذی باید خیلی سریع به بدن آنها برسد تا انرژی کافی برای مقابله با خطرات مثل سرمازدگی، عفونت و اسهال را داشته باشند. به جز این مورد، آنتی بادی‌ها مولکول‌های پروتئینی بزرگی هستند که فقط می‌توانند از دیواره روده عبور کنند و 24 تا 36 اول زندگی بره ها باید وارد جریان خون آنها شوند. جذب این مواد در چند ساعت اول پس از زایش برای این حیوانات بسیار کارآمد است.
آغوز با کیفیت بالا تقریبا حاوی 50 میلی گرم یا بیشتر ایمونوگلوبولین است. غلظت ایمونوگلوبولین ها در آغوز پس از زایمان به سرعت کاهش پیدا می‌کند. نتایج یک تحقیق نشان میدهد که در شیر میش تا مقدار آن 23 ساعت پس از زایمان به صرف کاهش می‌یابد. بنابراین هرچه آغوز زودتر مصرف شود، بهتر است. بین چند دقیقه اول تا نهایت 20 ساعت پس از تولد بره و بزغاله ها مصرف آغوز ضروری است.
در این سایت بخوانید: زمان از شیرگرفتن بره ها چه موقع است؟
بره تازه متولد شده چقدر باید شیر بخورد؟
برای بره‌های که برای شیرخوردن خیلی ضعیف هستند و توانایی ایستادن را ندارند، می‌توانید آغوز را با یک بطری شیر به آن بدهید. توصیه می‌شود که بره ها تا 24 ساعت اولیه زندگی معادل 10 تا 20 درصد وزن بدن خود آغوز دریافت کنند. آغوز باید دمایی معادل دمای بدن این حیوانات را داشته باشد و در فواصل 3 تا 4 ساعت یکبار در اختیار بره ها قرار بگیرد.
- با نژاد گوسفند دوپر در این مطلب آشنا شوید.
منابع تامین آغوز
بهترین منبع تامین آغوز موردنیاز برای بره‌ها میش مادر یا میش دیگری است که به تازگی زایمان کرده است. اگر این حالت در دسترس نبودند، از آغوز تازه یا منجمدی که از سایر میش‌ها قبلا ذخیره کرده‌اید، بهتره استفاده کنید. از آنجایی که آنتی بادی‌های موجود در بدن میش‌های یک گله بسیار به هم شباهت دارند، بهتره در صورت مرگ میش در حین زایمان و نداشتن آغوز، از میش‌های همان گله، آغوز مورد نیاز تامین شود.
در واحد دامداری خود بهتره همیشه مقداری آغوز تازه را برای مواقع این چنینی با فریز کردن، ذخیره نمایید.
البته آغوز گاو هم می‌تواند جایگزینی برای آغوز بره و بز باشد، اما چون شیر گاو به اندازه شیر میش مغذی نیست، حجم بیشتری از آن باید به بره داشته شود.
آغوز که در حالت منجمد ذخیره شده است باید به آرامی در حمام آب گرم ذوب شود. از حرارت مستقیم بهتره استفاده نکنید زیرا باعث از بین رفتن آنتی بادی‌های موجود در آن خواهید شد. اگر آغوز برای مدت زمان کوتاهی با توان کم حرارت داده شود، می‌توانید از مایکروویو هم برای آب کردن آن استفاده کرد.
به طور کلی بهتره آغوز را در مقادیر کم منجمد کنید، چونکه وقتی اغوز منجمد ذوب شود، دیگر نمی‌توان مقدار اضافی آن را دوباره منجمد کرد.
در شرایط ایده آل آغوز منجمد برای بره ها و برغاله ها را می‌توان تا 12 ماه نگهداری کرد. آغوز گوسفندان باید در شرایط پاستوریزه در اختیار این حیوانات قرار بگیرد.
توجه داشته باشید که جایگزین‌های شیر برای بره یا بزغاله هرگز نمی‌توانند به اندازه آغوز طبیعی کارایی داشته باشند. تا زمانی که بره یا بزغاله آغوز کافی دریافت نکرده باشد (معمولاً تا 24 ساعت) نباید به آن غذا داد.
در مورد خوراک خوردن گاوها بخوانید.
