معرفی انواع بیماری گوسفندان
بحث ارزیابی سلامت گوسفند و جلوگیری از شیوع بیماری های مرتبط با گله گوسفندان، به دلیل اهمیت فراوانی که دارد، باید به بهترین شکل ممکن توسط دامداران و دامپزشکان انجام شود. اگر به دنبال کسب موفقیت و رشد گله خود هستید، باید با دقت زیادی کوچک رین تغییرات جزئی در روند عادی گله گوسفندان را بررسی کنید.
با انجام معاینات منظم، می‌توانید از سلامت کامل بدن این حیوانات از نظر ظاهری و باطنی اطمینان پیدا کنید.
اگر مایل به کسب اطلاعات دقیق‌تر پیرامون بیماری های گوسفندی و روش های افزایش سلامت گله گوسفندان خود هستید، حتما تا انتها با ما همراه باشید.
توجه داشته باشید که این مطلب صرفا جهت آگاهی بیشتر شما دامداران ارائه می‌شود و جنبه درمانی ندارد. حتما در صورت مبتلا شدن گوسفندان به بیماری های مختلف باید از دامپزشکان متخصص کمک بگیرید.
جهت خرید گوسفند زنده سالم و باکیفیت کلیک کنید.
مسائل مربوط به سیستم و اندام های داخلی بدن گوسفندان
بیماری های مرتبط با گردش خون بدن گوسفندان:
بیماری هایی مثل آناپلاسموز، کم خونی، سیاه زخم، زبان آبی، مسمومیت مس و بیماری عضله سفید.
بیماری های مهم در رابطه با مشکلات دستگاه گوارش:
نفخ گوسفند، آنتروتوکسمی، اسیدوز شکمبه، آنتریت نکروز و غیره.
برای مشکلات لنفاوی:
لنفادنیت موردی یا غده چرکی
مهم ترین بیماریه دخیل در مشکلات عضلانی و اسکلتی عبارتند از:
آرتریت، زبان آبی، پوسیدگی عفونی پا یا سم، درماتیت بین انگشتی، رشد بیش از حد سم، پنومونی پیشرونده گوسفند، بیماری عضله سفید.
بیماری ها مهم در ارتباط با دستگاه عصبی:
سیاه زخم، کمبود تیامین، کزاز، لیستریوز
اصلی ترین معضلات تاثیرگذار بر تولید مثل گوسفندان:
بیماری زبان آبی، لیستریوز و پنومونی پیشرونده گوسفند
بیماری های تنفسی گوسفند عبارتند از:
زبان آبی، انگل های ریوی، ورم پستان، ذات الریه
مریضی های مرتبط با پوست:
شپش، جرب، آبسه، لنفادنیت موردی
در این سایت بخوانید: بهترین شیوه های مراقبت از گوسفندان
معرفی کامل بیماری های گوسفندی
آبسه چیست؟
آبسه ها حفره‌هایی از چرک هستند که می‌توانند به صورت داخلی یا خارجی ایجاد شوند. آنها می‌توانند در هر ناحیه‌ای از بدن به وجود بیایند اما پا، صورت و گردن رایج ترین نقاطی هستند که آبسه ها شکل می‌گیرند.
معمولا دلایل مخلفی در ایجاد آبسه های بر روی بدن گوسفندان دخیل هستند اما دلایلی همچون شکل گیری عفونت در اثر درمان نکردن خوب زخم هایی مثل واکنش به واکسیناسیون یا داروهای تزریقی ایجاد می‌شوند.
آبسه ها همچنین می‌توانند بر اساس لنفادنیت کازئوز به وجود آیند. این بیماری از طریق تماس با چرک منتقل می‌شود. بنابراین جدا کردن دام های مبتلا شده به آبسه های خارجی معمولا برای جلوگیری از شیوع آن در گله توصیه می‌شود.
در صورتی که گوسفندی به این بیماری مشکوک باشد، در ابتدا توسط دامپزشک یا مسئول ایمنی گله که فرد باتجربه و آگاهی باید باشد، می‌بایست بررسی شود. آنها می‌توانند از توده نمونه برداری کنند تا به صورت دقیق علت این بیماری تشخیص داده شود. بسته به شرایط و میزان رشد بیماری دامپزشکان برای درمان آن تصمیم می‌گیرند.
اگر به عنوان یک گله دار، در مورد آبسه ها و نحوه شناسایی آن تجربه ندارید، حتما از دامپزشکان بیشتر کمک بگیرید. همه توده های خارجی آبسه نیستند و بریدن تومورها یا توده های دیگر می‌توانند مشکلات جدی تری را به وجود آورند. همچنین به هیچ وجه پیشنهاد نمی‌کنیم که خود اقدام به بریدن یا درمان این آبسه ها به خصوص آنهایی که نزدیک گردن یا نزدیک رگ های خونی هستند، کنید. امکان خون ریزی شدید و افزایش شدت بیماری وجود دارد.
این آبسه ها همچنین می‌توانند در پا یا سم گوسفندان هم دیده شوند. در حالی که بیماری های دیگر مرتبط با پا گوسفندان، معمولا هر دو سم را درگیر می‌کنند، اما آبسه پا گوسفند، ممکن است فقط یک پنجه را تحت تاثیر قرار دهد. عوامل مختلفی مثل وارد شدن ضربه به سم یا گذاشتن سم بر روی یک جسن نوک تیز، آبسه را ممکن است، به وجود آورند.
اگر آبسه پاره شده باشد، ممکن است متوجه ترشحات آن شوید، حتما محلی که این ترشحات بر روی آن ریخته است را ضدعفونی کنید. در مسیر درمان با تجویز دامپزشک می‌توانید از مسکن ها، آنتی بیوتیک ها و بانداژ برای محافظت از ناحیه آسیب دیده استفاده کنید.
آناپلاسموز گوسفند
آناپلاسموز در گوسفند توسط باکتری Anaplasma ovis ایجاد می شود که در اثر آن گلبول های قرمز خون را انگلی می‌شوند. با اینکه در بسیاری از گوسفندان آلوده ممکن است این بیماری بدون علامت باشد، اما ممکن است در برخی گوسفندان دیگر به خصوص دام های پیر، شدت این بیماری زیاد باشد.
آناپلاسموز یک بیماری عفونی است که معمولاً عامل آن توسط حشراتی مانند کنه و مگس گزنده منتقل می‌شود، اما می‌تواند از طریق هر روشی که ممکن است، گوسفند را در معرض گلبول‌های قرمز آلوده قرار دهد (مانند استفاده مجدد از سوزن یا استریل نکردن تجهیزات جراحی) به احتمال زیاد منتقل خواهد شد.
ممکن است انتقال بیماری در رحم هم انجام شود. علائم آناپلاسموز شامل تب، رنگ پریدگی غشاهای مخاطی، ضعف و ادرار تیره است. گوسفندان مبتلا شده به این مریضی علائم دیگری مثل افسردگی، یبوست، افزایش تعداد تنفس و بی اشتهایی را نیز احتمالا تجربه خواهند کرد. اگر یکی از گوسفندان گله شما، علائم آناپلاسموز را نشان داد، حتماً فوراً با دامپزشک خود تماس بگیرید.
دامپزشکان می‌توانند به خوبی مشکل را تشخیص دهند و درمان مناسب را شروع می‌کنند. فرایند درمان احتمالا شامل استفاده از آنتی بیوتیک ها (معمولاً یک داروی تتراسایکلین) است.
مشکل کم خونی در گوسفندان
کم خونی مشکلی رایج در اکثر گله گوسفندان است. این معضل زمانی پدید می‌آید که تعدا گلبول های قرمز و هموگلوبین دچار کمبود می‌شود. در گوسفندان با بررسی پلک و رنگ پریدگی می‌توان تا حدود زیادی این بیماری را تشخیص داد. گوسفندان کم خون ممکن است دچار ضعف و بی حالی شوند و وزن هم کم کنند.
در خصوص این معضل علاوه بر درمان باید، به فکر شناسایی علت شکل گرفتن آن هم باشید. ممکن است علت آن ناشی از بیماری ها انگلی، مشکلات گوارشی، درد و غیره باشد. اگر در گله خود، شاهد علائم این بیماری بودید، حتما با دامپزشک مشورت کنید. آنها می‌توانند به تعیین علت کم خونی گوسفند و ارائه راهکارهایی جهت درمان آن، به شما کمک کنند.
سیاه زخم یا شاربن (Anthrax)
سیاه زخم یک نوع بیماری باکتریایی خطرناک است که توسط باکتری باسیلوس آنتراسیس به وجود می‌آید. این عامل بیماری می‌تواند سال ها در خاک خفته بماند و در آب و هوای معتدل بیشتر دیده می‌شود. معمولا پس از باران های شدید، به ویژه پس از دوره های خشکسالی شدت آن بیشتر می‌شود.
حیواناتی که در چراگاه ها از علوفه مراتع مصرف می‌کنند، بسیار مستعد ابتلا به این بیماری هستند.
علائم سیاه زخم عبارتند از، لرزش بدن، ضعف، تب بالا، تشنج، افسردگی، تلو تلو خوردن، خونریزی و متاسفانه مرگ گوسفند. مشورت با دامپزشک جهت درمان حتما باید انجام شود زیرا گوسفند آلوده می‌توان به سرعت بیماری را به سایر دام ها منتقل کند. اگر شرایط پیشرفت بیماری کم باشد، امکان زنده ماندن با مصرف آنتی بیوتیک و سایر داروها وجود دارد. همچنین برای پیشگیری باید از واکسن شاربن استفاده کنید.
درباره برناهم واکسیناسیون گوسفند در این لینک بیشتر بخوانید.
آرتریت گوسفند (Arthritis)
انواع مختلفی از آرتروز در گوسفندان وجود دارد که با افزایش سن این حیوانات بیشتر احتمال درگیر کردن گوسفندان را افزایش می‌دهد.
علائم آرتریت که یک بیماری مفصل است، بسته به ناحیه آسیب دیده و علت آن متفاوت می‌باشد، اما معمولا لنگش، تغییر وزن، میل به کاهش فعالیت و راه رفتن غیر طبیعی از مهم ترین علائم این بیماری شناخته می‌شوند. گوسفندان مبتلا به آرتریت ممکن است زمان بیشتری را برای دراز کشیدن بگذرانند و در معرض خطر ابتلا به زخم های فشاری قرار بگیرند و ممکن است در بلند شدن با مشکل مواجه شوند.
ارزیابی شدت بیماری و درمان آن باید توسط دامپزشک مشخص شود. شدت درد این بیماری گاهی اوقات به حدی است که بر کیفیت زندگی گوسفندان تاثیرات نامطلوب زیادی می‌گذارد. بنا به تجویز دامپزشک می‌توان از داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی یا سایر مسکن ها در جهت درمان آن استفاده کرد.
یکی دیگر از گزنیه های درمانی که باید تحت نظر دامپزشک همراه با مسکن از آن استفاده کرد، یک عامل محافظ غضروفی مانند گلوکزامین است که به ترمیم غضروف مفصل و تسکنی التهاب می‌تواند کمک کند.
حتماً با دامپزشک خود در مورد مناسب ترین برنامه مدیریت درد برای هر یک از اعضای گله خود صحبت کنید و در مورد آزمایش خون هم قبل از شروع درمان مشورت بگیرید. علاوه بر درمان باید برای کاهش التهاب و درد، از بردن گله به پیاده روی های طولانی پرهیز نمایید.
درباره گندیدگی سم گوسفندان اینجا توضیحات کاملی را مطالعه نمایید.
نفخ گوسفند
در نشخوارکنندگان، مقدار قابل توجهی گاز در فرایند هضم خوراک همیشه تولید می‌شود. اگر این گاز موجود در سیستم گوارش دام، به دلایلی نتواند آزاد شود، نفخ رخ می‌دهد. تجمع گاز باعث انبساط شکمبه شده و سبب جابجایی و فشار بر اندام های داخلی گوسفند خواهد شد و می‌تواند بر تنفس این حیوانات تاثیرات نامطلوبی داشته باشد. درمان نفخ گوسفندان به عنوان یک بیماری دامی رایج، باید به صورت اورژانسی انجام شود.
در یک مقاله جداگانه حتما سعی خواهیم کرد، درباره این بیماری نکات بیشتری را ارائه دهیم.
بیماری زبان آبی
زبان آبی یک نوع عفونت ویروسی است که می‌تواند هر نوع دامی را درگیر کند. در میان گونه های اهلی شده حیوانات، گوسفندان معمولا بیشتر در برابر این بیماری آسیب پذیرتر هستند. انتقال ویروس زبان آبی (BTV) عمدتاً از طریق پشه های گزنده (Culicoides spp) اتفاق می افتد. عفونت این بیماری می‌تواند به صورت بالقوه کشنده باشد.
علائم اولیه این عفونت شامل تب و بی حالی است که در چند روز بعد علائم دیگری مثل لنگش، ترشح بیش از حد بزاق و احتقان بینی و تنفس سخت همراه می‌شود. دام های مبتلا شده اغلب دارای ترشحات فراوان بینی هستند که در ابتدا رقیق و شفاف است و سپس تبدیل به مخاط چرکی می‌شود.
همچنین این ویروس می‌تواند باعث خونریزی های کوچک در غشاهای مخاط بینی و دهان شده و زخم هایی را در این قسمت از بدن گوسفندان به وجود آورد. مشکلات مرتبط با تولید مثل گوسفندان هم از دیگر مشکلات بیماری زبان آبی محسوب می‌شود.
برای درمان به سراغ دامپزشک باتجربه بروید و اگر در منطقه‌ای هستید که این بیماری شایع است، حتما از واکسن آن استفاده کنید.
- درباره بیماری تب برفکی گوسفند نیز اینجا بخوانید.
بیماری کوکسیدیوز
این بیماری که در گوسفندان بیشتر رایج است، اغلب در محیط های پرورش دامی رخ می‌دهد که گوسفندان زیادی در یک فضای شلوغ و غیر بهداشتی نگهداری می‌شوند. این بیماری دامی اغلب با استرس به خصوص استرس از شیر گرفتن تشدید می‌شوید. گوسفندانی که به دلایل مختلف سیستم ایمنی ضعیفی دارند یا تحت تنش های شدید هستند، به احتمال زیاد به بیماری کوکسیدیوز مبتلا می‌شوند.
گونه های متعددی از کوکسیدیا (نوعی انگل) در محیط یافت می شود، اما همه آنها بیماری زا نیستند. تعداد بالای کوکسیدیای بیماریزا باعث آسیب به پوشش روده می شود و بر جذب مواد مغذی تأثیر می گذارد. اسهال یکی از علائم شایع کوکسیدیوز است.
استفاده از معاینات دامپزشکان و آزمایشات مدفوع برای تشخیص این بیماری ضروری است.
مسمومیت با مس در گوسفندان
دریافت بیش از حد مس توسط گوسفندان خطرناک است زیرا کبد این حیوانات مس را بسیار بهتر از سایر حیوانات جذب می‌کند. اگرچه مس به عنوان یک ماده معدنی برای سلامت گوسفندان ضروری است اما مصرف زیادی آن می‌تواند باعث کم خونی، بی اشتهایی، بی حالی، دندان قروچه، افزایش تشنگی و اسهال شود.
مس می‌تواند تا یک سال بدون هیچ علامتی در کبد گوسفندان انباشته شود و بعد از مدتی به یکباره مقدار زیادی از آن در بدن آزاد شده و گلبول های قرمز خون آسیب می‌رساند. علاوه بر این موضوع مسمومیت با مس می‌تواند ناشی از آسیب کبدی یا کمبود مولیبدن، گوگرد، روی یا کلسیم در رژیم غذایی باشد. در صورت عدم درمان به موقع، مسمومیت با مس برای گوسفندان می‌تواند پس از چند روز کشنده باشد. متاسفانه دامداران در خصوص این بیماری اطلاعات چندانی ندارند و توصیه می‌کنیم حتما اطلاعات تکمیلی بیشتری در رابطه با آن کسب کنید.
دامپزشکان پس از معاینه گوسفند بیمار، می‌توانند درمان های مناسب را بر حسب شرایط مختلف تجویز کنند. درمان هایی که باعث کاهش جذب مس، افزایش دفع مس و کاهش آسیب به گلبول های قرمز خون می‌شود.
علاوه بر درمان که باید سریعا انجام شود، باید علت این نوع مسمومیت هم کشف شود. بهترین روش پیشگیری از بروز چنین بیماری پرهزنیه‌ای، اطمینان حاصل کردن از مناسب بودن رژیم غذایی گوسفندان می‌باشد.
اسیدوز شکمبه گوسفند
خوردن بیش از اندازه غلات توسط نشخوارکنندگان، فرایند هضم را برای آنها سخت می‌کند. این حالت اغلب زمانی اتفاق می‌افتد که بنا به دلایلی غلات زیادی را در اختیار گوسفندان را برای خوردن قرار میدهید.
در واحدهای پرورش دامی که از جیره‌های غذایی مناسب برای تغذیه استفاده می‌شود، به ندرت گوسفندان دچار اسیدوز می‌شوند. البته جز غلات، خوردن میوه‌هایی مثل سیب و انگور، چغندر قند، سیب زمینی و نان نیز می‌توانند باعث این عارضه شوند.
مصرف کربوهیدرات بیش از حد برای گوسفندان بالغ و مقادیر حتی کم برای بره هایی که هنوز دوره سازگاری با جیره های جدید را نگذارنده اند، منجرب به کاهش ph شکمبه می‌شود. بروز نفخ در این حالت عادی است و برای جلوگیری از عواقب خطرناک آن باید خیلی سریع برای درمان اقدام شود.
علائم بالینی اسیدوز معمولاً در عرض 12 تا 36 ساعت بروز پیدا می‌کنند و بسته به شرایط شدت این علائم می‌تواند متفاوت باشد. علائم این بیماری گوسفندی عبارتند از:
- منبسط شدن شکم گوسفند
- ضعف بدنی
- کم آبی
- افسردگی
- لگد زدن یا جابجایی وزن در پاهای عقب
- دراز کشیدن
- بی اشتهایی و اسهال
لیستریوز در گوسفند
لیستریوز اغلب نتیجه یک عفونت ناشی از باکتری لیستریا مونوسیتوژنز است. این باکتری را می‌توان در خاک، آب و پوشش گیاهی یافت. بسیاری از گونه های جانوری می‌توانند به این باکتری آلوده شوند اما بدون نشان دادن علائم بالینی بیماری، باکتری را در مدفوع خود دفع کنند.
این بیماری گوسفند اغلب در زمستان و بهار رخ می‌دهد و گوسفندان معمولاً با خوردن گیاهان آلوده، به آن دچار می‌شوند. در دامداری های لیستریوز اغلب با تغذیه سیلو ی بی کیفیت (علوفه تخمیر شده) یا یونجه کپک زده بیشتر شیوع پیدا می‌کند. همه گوسفندان حامل این باکتری علائم بالینی این بیماری را نشان نمی‌‌دهند اما زمانی که علائم بالینی وجود داشته باشد، معمولاً به حالات زیر ظاهر می شود:
سقط جنین، ورم پستان، افسردگی، بی اشتهایی و سپتیسمی. فلج شدن صورت و ترشح بیش از حد آب دهان از دیگر علائم این بیماری محسوب می‌شوند.
اگر فکر می‌کنید که یک یا چند گوسفند گله شما به چنین بیماری مبتلا شده است، تماس گرفتن با دامپزشک بسیار حائز اهمیت است. گوسفندی که این بیماری دامی مبتلا شده باشد، باید از سایر گوسفندان جدا شده و یک بیماری مشترک بین انسان و دام است باید موارد ایمنی را در نظر بگیرید.
البته این بیماری بیشتر در افراد مسن، نوزادان، کسانی که دچار نقص ایمنی هستند و زنان باردار خطرناک است.
ورم پستان میش
ورم پستان یا ماستیت، التهابی است که توسط باکتری، ویروس، استرس یا آسیب فیزیکی در این ناحیه از بدن میش‌ها ایجاد می‌شود، یکی از شایع ترین مشکلاتی است که سلامت این حیوانات را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
این التهاب منجر به کاهش تولید و کیفیت شیر میش شده و بسته به وضعیت جسمانی و عامل بیماری، شدت آن متغیر است. در موارد جدی و پیشرفته که درمان خاصی برای این بیماری انجام نگیرد، حتی منجر به مرگ میش نیز خواهد شد. به جز تاثیر نامطلوب بر روند تولید شیر میش، گوسفندان مبتلا به ورم پستان دچار تب، بی حالی، لنگش و بی اشتهایی نیز می‌شوند.
بیشتر فرایند درمان ورم پستان در گوسفندان تحت نظر دامپزشک با آنتی بیوتیک و قرنطینه نمودن قبال درمان است.
ورم پستان معمولا در دوره زایش تا از شیر گیری بره ها گوسفندان را به حالت مزمن یا حاد درگیر می‌کند.
ذات الریه گوسفند
اگرچه پنومونی یا ذات الریه تنها بیماری تنفسی نیست که گوسفندان را ممکن است بیماری کند، اما یکی از شایع ترین بیماری های مربوط به دستگاه تنفسی تحتانی این حیوانات محسوب می‌شود. ذات الریه توسط پاتوژن های مختلف از جمله باکتری ها، ویروس ها و انگل ها یا حتی ترکیبی از آنها ایجاد می‌شود.
برخی شرایط محیطی می تواند خطر ابتلا به ذات الریه را در گوسفندان افزایش دهد. تهویه ضعیف جایگاه، فضاهای نگهداری غیربهداشتی و گرد و غبار زیاد (مانند بسترهای گرد و غبار یا یونجه غبارآلود) می تواند ساکنان را در معرض خطر قرار دهد و باید از آنها اجتناب شود. علاوه بر این موارد، نوسانات شدید دما نیز می‌تواند گوسفندان یک گله را در معرض خطر قرار دهد.
بیماری عضله سفید
بیماری عضله سفید یک بیماری دژنراتیو است که در گوسفند و بز و همچنین سایر پستانداران بزرگ دیده می شود. این بیماری اغلب به دلیل کمبود سلنیوم و ویتامین E در جیره گوسفندان بروز پیدا می‌کند و می‌تواند بر ماهیچه قلب و ماهیچه اسکلتی بدن تاثیر بگذارد. گوسفندان مبتلا به بیماری شدید عضله سفید ممکن است نتوانند بایستند یا حتی بنشینند. هنگامی که قلب تحت تاثیر این بیماری قرار بگیرد، ممکن است گوسفند دچار تب و ترشحات بینی کف آلود و خونی شود. گوسفندان مبتلا به بیماری عضله سفید ممکن است سیستم ایمنی ضعیفی نیز داشته باشند که آنها را در برابر سایر بیماری ها آسیب پذیرتر می کند.
در این سایت بخوانید: کامل ترین توضیحات درباره پرورش بز شیری
هیپوترمی در گوسفندان
هیپوترمی یا سرمازدگی در میان بره ها و گوسفندان زمانی اتفاق می‌افتد که گرمای طبیعی بدن این حیوانات از بین برود یا گرمای بسیار کمی در بدن آنها تولید شود. معمولا به دلیل شرایط آب و هوایی سرد یا وضعیت جسمانی نامطلوب برای طولانی مدت، ممکن است شدت این عارضه در میان گله گوسفندان افزایش پیدا کند.
با اینکه پشم به عنوان یک عایق طبیعی می‌تواند از این حیوانات در برابر آب و هوای سرد و طوفانی محافظت کند، اما برای حفظ سلامت حداکثری گله دامداران باید در چنین شرایطی این حیوانات را در جایگاه یا پناهگاه‌های مناسب نگهداری کنند. هیپوترمی معمولاً بیشتر در گوسفندانی که تازه پشم چینی شده‌اند یا بره های ضعیف‌تری هستند، بیشتر اتفاق می‌افتد.
عوامل موثر در ایجاد عارضه هیپوترمی
سن:دام های جوان بیشتر مستعد درگیری با سرمازدگی هستند به این دلیل که ذخیره چربی کمتری دارند و چنانچه اقدامات مراقبتی برای آنها در فصول سرد سال انجام نشود، شاهد تلفات زیادی در میان بره های تازه متولد شده گله خواهیم بود.
زمان چیدن پشم گوسفند:
گوسفندانی که به تازگی پشم آنها کوتاه شده است، بیشتر مستعد درگیری با این مشکل هستند. برای کاهش خطرات سرمازدگی گله باید از بریدن پشم بره و گوسفندان در فصول سرد سال اجتناب کرد. همانطور که در مقاله اصول پشم چینی گوسفند اشاره کرده‌ایم بهترین زمان برای چیدن پشم اوایل فصل بهار است زیرا هوا کم‌کم گرم خواهد شد و در صورت وجود حجم زیادی از پشم امکان ایجاد تنش گرمایی برای این حیوانات به وجود می‌آید. همچنین از آنجایی که گوسفندان در فصل زمستان به سرما عادت کرده‌اند، حتی پس از چیدن شدن پشم در اوایل بهار با سرما سازگاری بیشتر خواهند داشت.
برای مقابله با این مشکل باید حداقل تا چهار هفته پس از پشم چینی مراقب شرایط آب و هوایی نامساعد باشید. در ضمن برای کاهش خطرات استرس سرمایی درگله گوسفندان به خصوص پس از پشم چینی باید جیره غذایی این حیوانات از نظر کمیت و کیفیت ارتقا پیدا کنید.
از طریق جیره مغذی گوسفندان به وسیله سوخت و ساز بیشتر قادر به ایجاد گرما در بدن خود برای مقابله با سرمازدگی خواهند شد.
شرایط آب و هوایی محل نگهداری گوسفندان:
بارندگی زیاد، وزش باد شدید و سرما بیش از حد، باعث مرگ و میر اعضا گله به خصوص بره های جوان و دام های ضعیف می‌شود. بارندگی باعث از دست دادن گرما بدن دام می‌شود. به این صورت که هر مقدار آبی که از پوست تبخیر می‌شود، گرمای بدن این حیوانات را جذب می‌کند. در صورت وجود باد و طوفان نیز قطرات باقی مانده بر روی پوست گوسفندان هم شدت سرمازدگی را سریع تر خواهد کرد.
در مواقعی که گله خود را به چراگاه و مراتع می‌برید حتما از قبل هشدارهای هواشناسی را بررسی کنید تا دچار مواجه با باد و باران های خطرناک نشوید.
علائم بالینی هیپوترمی:
زمانی که یک یا چند راس از گوسفندان دچار سرمازدگی شدید شده‌اند برای حفظ دمای بدن خود علائم زیر در آنها پدیدار خواهد شد:
- کاهش سرعت تنفس به منظور به حداقل رساندن دفع گرما از بدن
- لرزیدن
- دور هم جمع شدن
- به دنبال سرپناه گشتن
- بی حال شدن و دراز کشیدن روی سینه و پهلو
- رنگ پریدگی در قسمت هایی مثل دهان و بینی
درمان سرمازدگی یا هیپوترمی بره و گوسفند
اگر علائم فوق در را در گله خود مشاهده کردید، ضمن تماس با دامپزشکان باید در ابتدا خیلی سریع وضعیت کلی گله را بررسی کنید. بهتره اقدامات اولیه را برای گوسفندان که هنوز سرپا هستند انجام دهید، چرا که گوسفندانی که دراز کشیده‌اند و نمی‌توانند بایستند، احتمالا اقدامات درمانی برای آنها موفقیت آمیز نخواهد بود.
برای درمان گوسفندان دچار هیپوترمی را به جایگاه یا آغل با دمای مناسب منتقل کرده و جیره تکمیلی به آنها بدهید. غذا دادن به چنین دام هایی را فوراً شروع کنید حتی اگر امکان جابجایی آنها نیز وجود نداشته باشد، این عمل کمک کننده خواهد بود. جو به دلیل اینکه حاوی سطوح بالایی از کربوهیدرات (انرژی) و یونجه نیز به خاطر تحریک شکمبه برای این منظور مفید هستند.
پس از انجام این مراحل دامپزشک شما نیز به محل دامداری می‌رسد و با درمان های خوراکی یا تزریقی خطر را از گله دفع خواهد کرد.
علت مرگ و میر بره
مرگ و میر بره های تازه متولد شده، کوچک و حتی گوسفندان بالغ در هر گله‌ای ممکن است اتفاق بیافتد. با اینکه این موضوع چه کم یا زیاد، اتفاقی رایج در دامداری های پرورش و نگهداری گوسفند محسوب می‌شود اما به دلیل ایجاد خسارت سنگین مالی و زمانی، باید دامداران به بهترین شیوه جلوی ایجاد آن را بگیرند.
دلایل مرگ گوسفند و بره به صورت ناگهانی و حتی تدریجی چیست؟
به طور کلی از آنجایی که دلایل زیادی برای این عارضه وجود دارد، تعیین اینکه دقیقا چه مشکلی باعث این مرگ و میر در گله شده است را باید بیشتر دامپزشکان مشخص کنند. با وجود اینکه هر نوع مرگ و میر گوسفند یا بره با نشانه‌هایی همراه است، اما گاهی اوقات خود دامپزشکان نیز برای بررسی بیشتر علت این حادثه با استفاده از آزمایشات و حتی کالبدشکافی استفاده می‌کنند.
اصلی ترین دلایل مرگ و میر گوسفندان و بره های تازه متولد شده و کوچک عبارتند از:
- مبتلا شدن دام به انواع بیماری های کشنده و قابل انتقال
- عدم نگهداری درست و استفاده از جیره های غذایی نامناسب که منجر به ضعیف شدن دام می‌گردد.
- بیماری های عفونی
- اختلالات عملکردی
- تروما در روند تولد بره
- عدم ایجاد پیوند مادری بین میش و بره پس از زایمان
- ناتوانی در حفظ دمای بدن بره پس از تولد
- شکار شدن توسط حیوانات درنده
بر اساس نتایج یکسری تحقیقات مشخص شده که مرگ و میر بره ها قبل از، از شیر گرفتن بین 10 تا 30 درصد متغیر است و بیشتر مرگ و میر ها در 3 روز اول زندگی این حیوانات رخ می‌دهد.
