طی سال های اخیر، صنعت دامپروری بسیار مدرن تر و پیشرفته تر شده است. در گذشته، گوسفند ها به روش سنتی پرورش داده می شدند و تولید مثل در آنها نیز به شیوه سنتی انجام می شد اما امروزه، روش های پیشرفته ای مانندِ فلاشینگ گوسفند، برای انجام امور فوق، مورد استفاده قرار می گیرد. در این مقاله قصد داریم تا روش فلاشینگ در گوسفندان را معرفی نماییم و نحوه انجام آن را به شما توضیح دهیم. اگر شما هم می خواهید تا با این روش در صنعت دامپروری بیشتر آشنا شوید، تا پایان همراه ما باشید.
- جهت اطلاع از قیمت و نحوه خرید گوسفند زنده کلیک کنید.
در روش فلاشینگ، از جیره های غذایی خاصی برای افزایش احتمال دوقلوزایی در گوسفندان، استفاده می شود.
کاربرد فلاشینگ گوسفند
برخی از نژاد های گوسفندان به صورت طبیعی دوقلو یا چند قلو زا می باشند. این قبیل گوسفند ها در صنعت دامپروری از اهمیت بسیار بالایی برخوردار هستند و از نظر مالی نیز بسیار سودآور می باشند. در مقابل، برخی دیگر از نژاد های گوسفندان، تک قلو زا هستند اما می توان با استفاده از روش فلاشینگ، آنها را به گوسفند هایی چند قلو زا تبدیل کرد.
فلاشینگ در لغت به معنای اتفاق ناگهانی و سریع است. فلاشینگ گوسفند نیز به معنای تغییر سریع و ناگهانی در جیره غذایی گوسفند نر و ماده می باشد. در این روش، تغییر ناگهانی غذای گوسفند، یک شوکِ متابولیک به مغز وارد خواهد کرد. این شوک، در سیستم تولید مثلی گوسفند نیز تاثیر خواهد گذاشت و در نهایت، منجر به چند قلو زایی خواهد شد.
البته در روش فلاشینگ گوسفند، باید از مواد غذایی خاصی استفاده شود تا نتیجه ایده آل به دست آید. در ادامه، توضیحات بیشتری را راجع به فرمول و ترکیبات جیره فلاشینگ، به شما ارائه خواهیم داد.
اهمیت فلاشینگ گوسفندان نسبت به خرید گوسفند هایی با نژاد چند قلوزا
برخی از نژاد های گوسفندان (مانند گوسفند رومانوف)، به صورت طبیعی چند قلوزا هستند اما این گوسفند ها بسیار گران نیز هستند و معمولا از نظر اقتصادی، ارزش خرید بالایی ندارند. در مقابل، هزینه فلاشینگ گوسفندان، نسبت به خرید گوسفند هایی با نژاد چند قلو زا، تا حدی پایین تر می باشد. به همین دلیل، بسیاری از افراد فعال در صنعت نگهداری و پرورش دام، ترجیح می دهند تا از روش فلاشینگ گوسفندان استفاده نمایند و میزان بازدهی دامپروری خود را افزایش دهند.
نحوه انجام فلاشینگ گوسفندان
فلاشینگ گوسفندان، یک فرآیند 3 مرحله ای است. اجرای صحیح این مراحل، گوسفندان را چند قلو زا می کند و میزان درآمد کسب شده از صنعت دامپروری را نیز افزایش می دهد. در ادامه این مقاله، 3 مرحله فلاشینگ در گوسفندان را به صورت کامل، به شما توضیح خواهیم داد. این سه مرحله عبارتند از؛
مرحله اول: دوره 10 روزه فقر غذایی
اولین مرحله از فرآیند فلاشینگ گوسفندان، دوره 10 روزه فقر غذایی می باشد. در این دوره، از دادنِ غذاهای مقوی و پر انرژی (مانندِ تره فرنگی، یونجه و مواد حاوی استروژن) به گوسفندان خودداری خواهد شد و به نوعی، گوسفندان نر و ماده، فقر غذایی را تجربه خواهند کرد. هدف از این عمل، ایجاد یک شوک متابولیک در ساختار مغز گوسفندان است. این شوک، مکانیزم عملکرد سیستم تولید مثلی گوسفند را تا حدی تغییر خواهد داد.
همچنین، در دوره فقر غذایی 10 روزه، یک واکسن خاص نیز جهت جلوگیری از خوردن غذای بیش از حد، به گوسفند تزریق خواهد شد.
گوسفند هایی که نژاد آنها چند قلوزا می باشد، بسیار گران قیمت هستند اما چند قلو زا کردنِ گوسفندان با استفاده از روش فلاشینگ، کاملا مقرون به صرفه است.
مرحله دوم: دوره 15 روزه تغذیه کامل گوسفندان
پس از گذشت دوره 10 روزه فقر غذایی، گوسفندان وارد مرحله دوم فلاشینگ خواهند شد. مرحله دوم، یک دوره 15 روزه است. در این دوره 15 روزه، به گوسفند های نر و ماده، مواد مقوی و سرشار از انرژی داده می شود. به عنوان مثال، یکی از مواد غذایی بسیار مهمی که باید در مرحله دوم فلاشینگ، در اختیار گوسفندان قرار داده شود، یونجه تازه می باشد.
نکته ای دیگر اینکه، در این دوره 15 روزه، گوسفندانِ نر و ماده باید به مدت 13 روز، دور از هم باشند و در دو روز آخر، نزدیک همدیگر قرار گیرند. البته در مدتِ همین دو روز نیز باید گوسفندهای نر و ماده، با استفاده از یک حصار یا فنس، از یکدیگر جدا شوند تا جفت گیری بین آنها صورت نگیرد. هدف از این کار در دو روز آخر مرحله دوم نیز، ترغیب بیشتر گوسفندان نر و ماده برای انجام جفت گیری می باشد.
مرحله سوم: دوره 10 روزه جفت گیری گوسفندان
مرحله آخر فلاشینگ گوسفندان، یک دوره 10 روزه می باشد که به جفت گیری گوسفند نر و ماده اختصاص می یابد. در این دوره نباید به گوسفندان یونجه داده شود. بهترین غذا برای گوسفندان نر و ماده در مرحله 10 روزه جفت گیری، دانه می باشد. در مدت این 10 روز، گوسفندان در نزدیکی همدیگر قرار داده می شوند و هیچ حصار یا فنسی نیز در بین آنها وجود نخواهد داشت. پس از انجام فرآیند جفت گیری، معمولا گوسفند های نر و ماده به صورت جداگانه نگهداری می شوند تا فرآیند دوقلوزایی در گوسفندان ماده با موفقیت پایان یابد.
مکانیزم عملکرد روش فلاشینگ گوسفند
همانگونه که در پاراگراف های قبل نیز بیان کردیم، در روش فلاشینگ گوسفند، ابتدا گوسفندان نر و ماده در یک دوره فقر غذایی قرار می گیرند و سپس توسط مواد پر انرژی، تغذیه می شوند. انجام این عمل باعث می شود تا میزان قند خون گوسفند به صورت ناگهانی افزایش یابد و یک شوک متابولیک به مغز وارد گردد. این شوکِ وارد شده، بر روی سیستم تولید مثل، تاثیر مثبتی خواهد گذاشت و میزان تخمک گذاری در گوسفند ماده را افزایش خواهد داد. بنابراین، به صورت کلی می توانیم بگوییم که در روش فلاشینگ، سیستم متابولیسم بدن گوسفند به گونه ای تغییر خواهد کرد که موجب افزایش میزان دوقلو زایی و یا چند قلو زایی خواهد شد.
نکات کلیدی و مهم در برنامه و روش فلاشینگ گوسفند
قبل از اینکه فرآیند فلاشینگ گوسفندان را انجام دهید، حتما به نکات زیر توجه نمایید. رعایت این نکات، احتمال دوقلوزایی در گوسفندان را افزایش خواهد داد؛
1. استفاده از گوسفندانی سالم و قوی
گوسفندانی که قرار است با استفاده از روش فلاشینگ، چند قلو زا شوند، طی یک دوره 10 روزه در فقر غذایی قرار می گیرند. قرار گرفتن در فقر غذایی، بدن گوسفندان را ضعیف می کند. به همین دلیل، باید از گوسفندانی در روش فلاشینگ استفاده شود که بدنی سالم و قوی دارند.
2. انجام معاینه های لازم بر روی گوسفندان توسط دامپزشک
نقش دامپزشک در موفقیت آمیز بودنِ فلاشینگ گوسفند بسیار مهم است. دامپزشک باید قبل از انجام فرآیند جفت گیری به روش فلاشینگ، گوسفندان را از لحاظ جسمی و ژنتیکی بررسی کند. بررسی جسمی و ژنتیکی می تواند تا حد زیادی، درصد موفقیتِ فرآیند فوق را مشخص نماید.
در مرحله اول فلاشینگ، گوسفندان به مدت 10 روز در فقر غذایی قرار می گیرند تا یک شوک متابولیک به مغز آنها وارد شود.
3. تزریق واکسن های مختلف
قبل از انجام فرآیند فلاشینگ، واکسن های مختلفی باید به گوسفندانِ نر و ماده تزریق شوند. برخی از این واکسن ها، سلامت جسمی گوسفندان را تامین می کنند و برخی دیگر، از پرخوری آنها جلوگیری می نمایند.
نوع تغذیه گوسفندان در روش فلاشینگ
همانگونه که در بخش های قبل نیز به شما توضیح دادیم، در روش فلاشینگ، از مواد غذایی خاصی برای تغذیه گوسفندان استفاده می شود. در این قسمت قصد داریم تا این مواد غذایی را به شما معرفی نماییم؛
1. تغذیه گوسفند با گندم و جو
در این شیوه تغذیه، مقدار بسیار زیادی گندم و جو در اختیار گوسفندان قرار داده می شود. به همین دلیل، گوسفندان از ساقه های گندم و جو تغذیه نمی کنند و احتمال چند قلو زایی آنها افزایش می یابد (ساقه های گندم و جو، ارزش غذایی پایینی دارند. از همین روی، تغذیه گوسفندان از آنها، احتمال باروری را کاهش خواهد داد).
2. تغذیه گوسفند با دانه ذرت
دانه ذرت باید به عنوان غذای تکمیلی و همراه با غذای پایه، به گوسفندان داده شود. این دانه، قند خون گوسفندان را به میزان قابل توجهی افزایش می دهد و در فلاشینگ، نقشی بسیار موثر دارد. مقدار پیشنهادی برای تغذیه گوسفندان نر و ماده با دانه ذرت، حدود 250 الی 300 گرم به صورت روزانه می باشد.
نکته ای دیگر اینکه، ارزان ترین غذای مورد استفاده در فرآیند فلاشینگ گوسفندان نیز، دانه ذرت است. بنابراین، دامپروران می توانند با پرداخت هزینه ای نسبتا پایین، گوسفندان خود را چند قلو زا کنند و از این طریق، به کسب درآمد بالایی برسند.
- درباره اصول درست تغذیه گوسفند اینجا بیشتر بخوانید.
در مرحله دوم فلاشینگ، گوسفندانِ نر و ماده به مدت 15 روز با یونجه تازه، تغذیه می شوند اما در تماس با یکدیگر قرار نمی گیرند.
3. تغذیه گوسفند با کنسانتره فلاشینگ
کنسانتره فلاشینگ، یکی از مواد غذایی بسیار موثر در فلاشینگ گوسفندان می باشد. این کنسانتره، در آزمایشگاه های علوم دامی ساخته شده است. در این آزمایشگاه ها، کنسانتره را به گونه ای طراحی می کنند تا بر روی تخمدان های گوسفند ماده تاثیر بگذارد و آنها را تحریک کند. تحریک تخمدان ها، سبب آزاد سازی تخمک های بیشتری نسبت به حالت معمول، خواهد شد. در نهایت، وجود تخمک های بیشتر نیز، احتمال چند قلو زایی را افزایش خواهد داد.
البته، هزینه خرید کنسانتره برای انجام فرآیند فلاشینگ گوسفند، کمی بالا است و به همین دلیل، بسیاری از افراد، سایر روش های تغذیه را برای فلاشینگ انتخاب می کنند. با این حال، درصد موفقیت آمیز بودنِ فرآیند فلاشینگ در روش استفاده از کنسانتره، بسیار بالاتر از روش های سنتی و قدیمی می باشد.
4. تغذیه گوسفند با ذرت و جو (نشاسته)
اگر به دنبال یافتن روشی ایده آل و اقتصادی برای انجام فرآیند فلاشینگ هستید، بهترین روش، استفاده از ذرت و جو به صورت همزمان می باشد. در این روش، دامپروران باید به صورت روزانه، 150 گرم ذرت و 150 گرم جو را به هر کدام از گوسفندان خود بدهند. ذرت و جو، سرشار از نشاسته می باشند و میزان اسید های چربِ موجود در بدن گوسفند را به میزان قابل توجهی افزایش می دهند. اسید های چرب نیز احتمال آبستن شدنِ گوسفند ماده را بالا می برند.
در مرحله سوم فلاشینگ، گوسفندان با دانه های نشاسته دار تغذیه می شوند و در تماس با یکدیگر قرار می گیرند.
هزینه انجام روش فلاشینگ در گوسفندان
هزینه انجام روش فلاشینگ در گوسفندان کاملا متغیر است و بستگی به نوع تغذیه ای دارد که دامپروران برای گوسفندان انتخاب می کنند. به عنوان مثال، هزینه خرید ذرت و جو نسبت به هزینه خرید کنسانتره، بسیار پایین تر است و به همین دلیل، اگر شما از ذرت و جو برای تغذیه گوسفندان استفاده نمایید، هزینه فلاشینگ، به میزان قابل توجهی کاهش خواهد یافت. البته، به این مورد نیز باید توجه کرد که بازدهی روش استفاده از کنسانتره، بسیار بالاتر از روش استفاده از ذرت و جو می باشد.
سخن پایانی
در این مقاله، روش فلاشینگ گوسفندان را به شما معرفی کردیم و مکانیزم عملکرد این روش را نیز مورد بررسی قرار دادیم. با استفاده از روش فلاشینگ گوسفندان، می توان احتمال چند قلو زایی گوسفند ماده را افزایش داد و بدین ترتیب، میزان سود دامپروران بیشتر خواهد شد.
برای آشنایی بیشتر با شیوه های مدیریت میش آبستن گله این مطلب از سایت دام سبز را حتما بخوانید.
